De Zuidelijke Rhône kennen we met gemeente-appellaties of crus als Vacqueyras, Lirac, Rasteau, Beaumes de Venise, Tavel en als paradepaardje Châteauneuf-du-Pape. Maar is dit wel de échte topper? Het mediterrane klimaat zorgt voor zwoele wijnen met veel alcohol op basis van grenache noir. Toch is er één cru waarvan gezegd wordt dat ze meer elegantie (lees fraîcheur) vertoont dan alle andere: Gigondas. Wat is de reden daarvoor? Laten we dat samen ontdekken.
Geschiedenis
Het cultiveren van druiven in Gigondas gaat ver terug in de oudheid. Al in de 1ste eeuw voor Christus vestigde Julius Caesar een kolonie veteranen op deze plek. Men zegt dat hij zo joviaal was dat hij de bijnaam Jucundus kreeg, ‘de vreugdevolle’, en zijn dorp werd bekend als Jocundatis, dat later Gigondas werd. Dit is een passende naam voor een plek gewijd aan wijn, waar de wijnbouwtraditie zich meer dan twee millennia heeft ontwikkeld. Men denkt dat deze veteranen hier de eerste wijngaarden plantten. Zeker de overblijfselen van de Gallo-Romeinse vaten in St. Cosme zijn het bewijs van het maken van wijn daterend uit deze periode.
Aan het einde van de 19de eeuw, na de phylloxera-plaag die wijngaarden in heel Frankrijk verwoestte, werden olijfgaarden geïntroduceerd in Gigondas. Enkele decennia later werden de olijfbomen verwoest door strenge vorst in de winters van 1929 en 1956. Wijnstokken kwamen weer op en vanaf het begin van de jaren 1960 bedekten ze de heuvels in het hele gebied.
In 1971 is Gigondas na Châteauneuf-du-Pape de eerste gemeente die tot Cru niveau werd gepromoveerd in de zuidelijke Rhône.
Bodem
Het landschap van Gigondas wordt gevormd door zijn unieke geologie. Het gebied is ingesloten tussen de grillige richels van de Dentelles de Montmirail ('dentelle' is het Franse woord voor 'kant' en 'Montmirail' komt van het Latijnse 'mons mirabilis', 'buitengewone berg'). Dankzij de immense krachten die de Dentelles de Montmirail omhoog duwden heeft Gigondas een indrukwekkende verscheidenheid aan ondergronden en terreinsoorten maar wat ze allemaal delen is de alomtegenwoordigheid van kalksteen.
De turbulente geologie van de Dentelles de Montmirail, die in het hart van de appellatie ligt, resulteert in de gevarieerde oriëntatie en blootstelling aan de zon van de wijngaarden. De scherpe ribbels creëren ook een microklimaat met voordelige effecten op Gigondas-wijnen.
De west-noordwestelijke oriëntatie van de meeste wijngaarden in het gebied houdt de wijnstokken goed geventileerd, beschermt ze tegen overmatige zomerhitte, en zorgt voor subtiliteit, zuurgraad en frisheid.
Klimaat
Gigondas ligt in het zuiden van Frankrijk en is onderhevig aan het contrasterende klimaat van de regio met hete zomers en sterke, koude, noordwestelijke Mistralwinden. Het gebied is heet en droog en heeft ongeveer 2.800 zonuren per jaar.
De AOC
De officiële specificaties van het AOC Gigondas zorgen ervoor dat de kwaliteit van Gigondas-wijnen altijd wordt gehandhaafd. Deze specificaties met betrekking tot wijngaardbeheer, oogst, vinificatie en wijnrijping moeten worden gevolgd om het label Appellation d´Origine Contrôlée Gigondas te kunnen gebruiken, en controles worden uitgevoerd door een onafhankelijke instantie om ervoor te zorgen dat de regels worden nageleefd.
De maximaal toegestane opbrengst van de Gigondas-appellatie (36 hl/ha) is een van de laagste in Frankrijk. Dit, gecombineerd met nobele druivensoorten zoals grenache noir, syrah en mourvèdre, geeft de wijnen van Gigondas hun zeer genuanceerde, complexe verscheidenheid.
Gigondaswijnen zijn gedeeltelijk verouderd in roestvrij staal om het fruitprofiel te behouden en gedeeltelijk in houten vaten en eiken vaten om de tannines te verfijnen. Na vele maanden wordt de wijn gebotteld.
Het wapenschild
De unieke fles met wapenschild van Gigondas is een ander element dat dient om de kwaliteit van de wijnen hoog te houden. Het wapenschild in kwestie is een directe verwijzing naar de geschiedenis van het dorp, met een 15e-eeuwse écu (munt), de jachthoorn van de familie van Oranje en olijftakken.
De jaargangen
Gigondas 2017: een uitzonderlijke vintage
Gigondas 2016: een klassieke vintage
Gigondas 2015: een uitstekende vintage
Gigondas 2014: een verrassende vintage
Gigondas 2013: een zeer onderscheidende vintage
Gigondas 2012: een perfecte balans tussen zuurgraad en fruit
De druiven
Grenache noir, koning van de druiven uit het zuidelijke Rhônedal, onthult zich hier in al zijn pracht. Met het ochtendzonlicht beperkt door de Dentelles de Montmirail, is de rijpingstijd van deze druif aanzienlijk verlengd, wat in zijn voordeel werkt. Grenache heeft namelijk tijd nodig om zich volledig te uiten.
In mindere mate gebruikt, verhoogt syrah de granaattint en brengt een bepaalde aromatische intensiteit.
Mourvèdre verbetert de kruidige, aromatische complexiteit die kenmerkend is voor Gigondas-wijnen en is zeer geschikt voor veroudering in eikenhout
Cinsault, clairette en een paar terret noir, counoise en picardische wijnstokken zijn hier ook te vinden.
De rode Gigondas-wijn
Kleur: Een glinsterende kleur die kan variëren van robijn tot donker granaat
Aroma’s: Aroma's van rood fruit (zoete kers, aardbei) en zeer rijp zwart fruit (braam, zwarte bes, bosbes) als hij jong is. Naarmate de wijn ouder wordt, kan het aroma’s van bosbodem en truffel ontwikkelen
In de mond: Vol en mondvullend
Het zeer complexe terroir waarop de druiven worden geteeld, geeft deze wijn een breed scala aan aromatische expressie, van fruit (pruim, vijgen) tot specerijen (witte peper, garrigue kruiden, tijm, zoethout).
Gigondaswijnen kunnen zeer succesvol verouderen en diepte en complexiteit verwerven. Als ze langzaam in de kelder verouderen, kunnen ze hele fijne rijpe wijnen worden. Hun aanleg voor veroudering is duidelijk, samen met hun vermogen om concentratie, balans en finesse te tonen. Ze hebben een diepe kleur, uitstekende structuur en een rijk boeket van complexe, kruidige aroma's.